Geçici Madde 10 – (Ek:16/4/2020) Nedir?
- Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemez
- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.
- Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir.
- Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30/6/2021 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI KAPSAMINA GİRMEYEN DURUMLAR
1-) 4857 SAYILI İŞ KANUNU M.25 (2) – Ahlak
ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri
2-) İş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi
3-)İşverenin faaliyetinin sona ermesi
4-)İşin sona ermesi
İşveren yukarıda açıklanan durumların dışında yasağa aykırı olarak fesih yapar ise fesih tarihindeki brüt asgari ücret tutarında idari para cezası ile cezalandırılacak. Yani 2021 yılı tamamlanana kadar her bir haksız fesih için işveren 3 bin 577 lira 50 kuruş para cezası kesilecek!
İŞVEREN TARAFINDAN İŞÇİNİN ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTILMASI
PANDEMİ DÖNEMİNDEN ÖNCE ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMASINDA İŞVEREN İŞÇİLERİNE BELİRLİ BİR SÜRE İÇİN ÜCRETSİZ İZİN KULLANMALARINI TEKLİF EDER. ANCAK ÜCRETSİZ İZİN KULLANDIRILMASI, İŞVEREN TARAFINDAN TEK TARAFLI OLARAK DEĞİL DE TARAFLARIN KARŞILIKLI MUTABAKATINA BAĞLI OLDUĞUNDAN TEK TARAFLI UYGULAMA OLANAĞI BULUNMAMAKTAYDI.
4857 sayılı Kanun’a pandemi nedeniyle eklenen geçici 10. maddeyle işçinin rızası olmaksızın, işverenin işçiyi ücretsiz izne çıkartabileceği bir düzenleme getirildi. Bu düzenlemede ücretsiz izne çıkmayan işçinin, işverenin kendisini ücretsiz izne çıkartmasını haklı fesih yapamayacağı bir hüküm de konuldu.
İstihdamı koruma tedbirleri çerçevesinde işten çıkarma yasağı ve ücretsiz izin uygulamasının süresi CUMHURBAŞKANI KARARI İLE 17
Mart’tan itibaren iki ay daha uzatılarak 17 MAYIS’A KADAR UZATILDI.
4857 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 10. MADDESİ
UYARINCA Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI VE İŞVERENİN İŞÇİYİ ÜCRETSİZ İZNE AYIRMA HUSUSUNU üç aylık süreleri her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30/6/2021 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir.
Ücretsiz İzne Ayrılan İşçilerin Nakdi Ücret Desteğine Hak Kazanma Koşulları
1-) 17/4/2020 tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin bulunduğu işveren tarafından 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca ücretsiz izne ayrılmak,
2-) Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmamak,
3-) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak,
4-) İşsizlik sigortası kapsamında çalışıyor olmak
2021 yılı için ise günlük nakdi ücret desteği miktarı, 13 Ocak 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile asgari ücret artış oranında (%21,56) artırılarak günlük 47,70 TL’ye çıkarılmıştır.
İşçiler için nakdi ücret desteği başvuruları işveren tarafından yapılır. Ödemeler İşkur tarafından işçinin kendisine banka kanalı ile yapılır.
NAKDİ ÜCRET DESTEĞİNİN KESİLECEĞİ DURUMLAR
Ücretsiz izne ayrılan işçinin aynı veya başka bir işyerinde işe başlanması
Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmaya başlanması
Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde, işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince idari para cezası uygulanır.
Fazla ve yersiz ödemeye sebep işverenlerden, ödenen nakdi ücret desteği, ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte tahsil edilir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa çalışmaya başvurulan işçinin, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde toplam 450 gün prim ödemiş olması gerekmektedir.
Kısa çalışma ödeneğine başvuru işveren tarafından yapılır. Ödemeler İşkur tarafından ödenekten yararlanan işçiye banka kanalı ile ödenir.
Normal şartlarda işverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması sonucu kısa çalışma ödemesi gerçekleşir. Ancak Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin,
işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez.